نان سبوس دار بخورید؛ سبــوس چـیـسـت؟

یک دانه گندم یا جو از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. سبوس، آندوسپرم و جوانه، که سبوس خارجی ترین لايه دانه است و آن قسمت از غله مورد نظر است که دائماً در معرض آفتاب و هوا بوده و از تشعشع خورشيد استفاده مي کند.

تحقیقات پژوهشگران نشان داده هیچ ماده غذایی جهت تسهیل و بهبود عملکرد دستگاه گوارش با سبوس برابری نمي کند به همين دليل سبوس به طلاي گياهي معروف شده است.

همچنین غلات کامل و حاوی سبوس منبع غنی منیزیم معدنی هستند. منيزيم ماده اصلي حدود ۳۰۰ سيستم آنزيمي در بدن است و مصرف اين ماده معدني بسيار براي سلامت قلب، مغز و استخوان ها اهميت دارد.

نــان ســبــوس دار
نانی است که از آرد سبوس دار تهیه شده باشد. به طور کلی نانی که از دانه های سبوس دار گندم (با پوسته) تهیه مي شود را نان تيره يا سبوس دار مي نامند. در نان سبوس دار نسبت به نان سفيد به طور ميانگين دو برابر ويتامين، مواد معدني و مواد فيبري وجود دارد.

با توجه به اینکه غذای غالب مردم، نان و فرآورده های آردی است و بخش عمده ای از نیازهاي انرژي و پروتئين بدن را تامين مي کند، دانستن بهترين نوع نان و خواص نان سبوس دار اهميت فراوان دارد.

خواص نان سبوس دار
مصرف نان سبوس دار برای سلامت چشم ها مفید بوده، وجود ویتامین های روی و نياسين در سبوس مي تواند به افزايش سلامت عمومي چشم کمک کند. همچنين باعث کاهش ريسک بيماري دژنراسيون ماکولا ناشي از سن كه علت اصلي از بين رفتن بينايي در افراد بالاي ۶۰ سال است، مي شود.

یکی از فواید مصرف نان سبوس دار کمک به کاهش وزن است. سبوس موجود در نان باعـث احساس سـیری در فـرد می شود.

غلات سبوس دار بیشتر از غلات سبوس گیری شده در دستگاه گوارش می مانند و آب به خود می گیرند و احساس سيري بيشتري به فرد مي دهند. بنابراين کساني که قصد کاهش وزن سالم را دارند مي توانند با مصرف نان سبوس دار در رژيم غذايي به هدف خود برسند.

مصرف نان سبوس دار به عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده برای درمان بیماری هایی نظیر ورم معده و روده مفيد است. از خواص گندم سبوس دار درمان پوليپ هاي موجود در کولون يا روده مي باشد.

یکی دیگر از خواص نان سبوس دار و فواید مصرف آن کاهش جذب کلسترول خون است که باعث کاهش چربی خون شده و بطور غیر مستقيم از بروز بيماري هاي قلبي و عروقي پيشگيري مي کند و موجب مهار سكته هاي قلبي مي گردد.

مصرف نان سبوس دار برای بیماران مبتلا به دیابت نوع۲ مفید بوده، مصرف سبوس جذب قند را کاهش داده و در نتیجه زمینه ابتلا به ديابت را کاهش مي دهد.

مصرف نان سبوس دار بطور غیرمستقیم برکنترل فشار خون نیز موثر بوده و غذایی مفید براي مبتلايان به فشارخون بالا است.

نان سبوس دار سرشار از آهن، اسیـد فولیک، املاح و ویتامین های ضروری براي رشـد کـودکان است. تحقيقات نشان داده يکي از مهم ترين خواص نان سبوس دار براي کودکان كمك به بهبود رشد، افزايش هوش و رفتار خوب در كودكان است.

علت اینکه نان سبوس دار مورد عـلاقه افرادی است که کار فکـری می کنند این است که نان سبوس دار دارای ويتامين B۲ و نياسين مي باشد. اين ويتامينها باعث تمركز و دقت عمل شده و شادابي و خوشحالي را در انسان به وجود مي آورند.

نان سـبوس دار دارای منیـزیم است که باعث تقویت ماهیچه های روده مي شود و از دردهاي عضلاني جلوگيري مي کند.

نان سبوس دار سرشار از سیلیس بوده، مصرف آن موجب استحکام و افزایش سلامت استخوان ها و دندان ها می گردد.

سبوس گندم سبب کاهش جذب کلسترول از روده و کاهش میزان کسترول بد خون تا حد ۱۰ درصد می گردد.

سبوس مهم ترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود. جلوگیري از يبوست نيز از بروز هموروئيد، التهاب ديورتيکول (کيسه اي مدور به اشکال و اندازه هاي مختـلف است که در جـدار داخـلي روده ايـجـاد مي شود)، سرطان کولون، شقاق، فيستول و عفونت هاي دستگاه گوارش (که غالباً در ميان افراد مسن مشاهده مي گردد) پيشگيري مي كند.

توصیه می شود همراه با مصرف سبوس، مایعات و آب فراوانی نیز مورد مصرف قرار گیرد.

فیـبرهای گیـاهی به دو نـوع محـلول و نــامحـلول تقسـیم می شوند. سبوس گندم جزء فيبرهاي غذايي نامحلول است که در جلوگيري از يبوست و ساير بيماري هاي روده بزرگ تاثير زيادي دارند. سبوس جو و برنج جزء فيبرهاي محلول مي باشند که اثر زيادي در کاهش کلسترول خون دارند.
با تولید آردهای سبوس دار و عرضه آن در نانوایی شاهد تغییر رنگ و تيره شدن نان بعد از پخت خواهيم بود و مردم بايد بدانند که تغيير رنگ در اين نوع نان، به دليل افت کيفيت آن نيست بلکه به دليل بالا رفتن درصد سبوس موجود در آن است.

اگر برای تهیه سریع نان از جوش شیرین استفاده شود تجزیه فيتين انجام نمي شود. درنتيجه مانع جذب آهن، منيزيم وکلسيم مي شود به همين دليل گفته مي شود استفاده از جوش شيرين در تهيه نان در نانوايي ها، باعث کمبود آهن در بدن به خصوص در مردان مي شود. در حاليکه اگر در مدت طولاني، خمير توسط خمير ترش ور بيايد، ماده فيتين توسط آنزيم هاي موجود در غلات تجزيه شده و بدن انسان مي تواند از مواد معدني نان استفاده کند.

از قرار دادن نان داغ در داخل کیسه های پلاستیکی خودداری کنید زيرا اين عمل باعث عرق کردن، تسريع در فساد و ايجاد آلودگي با کپک ها و زودتر بيات شدن نان مي گردد.

نان کپک زده را هرگز در نان دور ریز قرار ندهید سموم حاصل از این کپک در تغذیه دام به شیر منتقل شده و باعث احتمال بروز سرطان می گردد.

از خرید نان های بسته بندی بدون مجوز وزارت بهداشت از سوپرمارکت ها خودداری فرمایید.

در زمان خرید نان، به نان تازه و داغ کمی فرصت دهید تا خنک شود. سپس نان ها را در پارچه تمیزی قرار داده و به منزل ببرید.

هرگـز از روزنامه برای حـمل نان استفاده نکنید زیرا روزنامه ها ممکن است دارای آلودگی میکروبي باشند و نان را آلوده کنند. همچنين جوهر موجود بر روي کاغذ روزنامه حاوي سرب بوده و اثرات سمي و سرطان زايي دارند.

جهت نگهداری طولانی مدت نان بهتر است آن را به قطعات مناسب هر وعده غذایی برش زده و در کیسه های مخصوص در فريزر قرار دهيد. نگهداري نان در يخچال در دماي کمتر از ۱۵ درجه سانتي گراد و بالاتر از نقطه انجماد باعث بيات شدن سريع تر نان مي شود.

از نانوایی های خرید کنید که در تهیه نان از خميرمايه استفاده مي کنند و حداقل ضوابط بهداشت فردي و عمومي را رعايت مي کنند.